रिकामा

सकाळी लवकर आलेली जाग

पुढे पसरलेला लांब दिवस रिकामा...रिकामा...

मग...उगाच इकडे-तिकडे घोटाळणं...

उगाच पायाखालून सरकलेली सारी वळणं...

किनाऱ्यावरचा चिखल

पाण्यातून गुडघाभर पलिकडे जाणं

मग पाय सुकवताना वाळूत पायाचं बूडणं...

माझ्या मागे माझीच येनारी पावलं...

दोन भिंतीच्यामधे पायरीवर बसणं

समोर पसरलेली पाण्यापर्यंत वाळू...

दूरवर चमचमणारा समुद्र ...

तरंगणारी इवलिशी शिडाची होडी...

फक्त एवढचं...

एवढच कितीतरी वेळ...

मग...

माझ्याकडे सरकणारी भिंतीची सावली...

पायांना जाणवणारा सूर्य...

मग...

रिकामेपणाचं ओझं घेऊन

वाळू दूरवर चालतं जाणं...

तेंव्हा ओढलेली सिगरेट.
भूरभूरनारा वारा, खारट ...
ओठांना जाणवणारा
भिंतीत दडून बसलेली जोडपी...
त्यांच्यासमोर टाळ्या पीटत हिंडनारे हिजडे...
माडामाडातुन भरकटनारा
पांढऱ्या फटक आकाशातून वणवणणारा...
रोजचाच पेटका सूर्य...
वाळूत दिसणारं मृगजळ...
मग रिकाम्या चालण्यातून
रिकामच परतनं दुपारी पुन्हा सकाळच्याच पायरिवर
पण...
तिथेही बसलेलं जोडपं भरतीचं...
ओलेति वाळू गरोदर झालेली
फेसाळत सारी भरती आलेली
पायांना शिवणाऱ्या लाटा
खाली वाळू झरत्या वाटा...
सुर्याने समुद्रावर टाकलेला उनदोर
उसळलेला किनारा खवळलेला जोर..
मग हिंद कळणाऱ्या होडितून अलीकडे येणं...
मग पाण्यात पडलेलं रुपयाचं नाणं...
हात बुडवून शोधतं रहाण़.
हळूहळू ओलावणारी पॅंट
आदळूनं लाटेचं माझ्यावर फुटणं...
अचानक उन्मळून स्वतःला बुडवून घेणं...
कितीतरी वेळ कितीतरी झेलेल्ल्या लाटा...
मग हतबलपणे पाहिलेला ओहोटीचा सागर
पुन्हा चिखल,
पुन्हा डबकं ,
पुन्हा इवलासा समुद्र
मग चिंब भिजल्यागत गावातून घरी,
ओठ,जीभ,खारट अंग...
मग भरती आल्यागत खाल्लेलं अन्न
हिंदोळती झोप,खारट खारट,

मग संध्याकाळ...रिकामी...लांब...
सांजावल्या क्षणाचा सागर किनारा,
रिकामा झालेला मनाचा देव्हारा,
दाटून आलेला अंधार भोवती,
मग मी पलीकडचे मिणमिणते दिवे,
यांच्यात पसरलेला सुन्न काळोख...
रिकामा अनंत...
मग रात्र...मध्यरात्र...उत्तररात्र...
कानात घुमणारी समुद्राची गाज...
पहाटकाळोख छेदुन उगवणारा रिकामा...
रिकामा आज...

सकाळी लवकर आलेली जाग...
पुढे सरकलेली लांब दिवस
रिकामा...रिकामा...

असेच हे

असेच हे कसेबसे
कसेतरी जगायचे,
कुठेतरी कधीतरी
असायचे... नसायचे

असेच सोससोसता
हसून हासवायचे;
असेच हासहासता
हळूच विव्हळायचे

असाच राहणार मी
जिता तुरुंग आपुला,
अशाच बाळगीन मी
सुटावयास श्रृंखला

असाच हा गिळायचा
गळ्यामधील हुंदका
कसेबसे तगायचे
धरून धीर पोरका

अशीच येथली दया
हवेत चाचपायची;
अशीच जीवनास ह्या
पुन्हा क्षमा करायची

असाच श्वास तोकडा
पुन्हा पुन्हा धरायचा
असाच जन्म फाटका
पुन्हा पुन्हा शिवायचा

असेच पेटपेटुनी
पुन्हा पुन्हा विझायचे;
हव्या हव्या क्षणासही
नको नको म्हणायचे

असेच निर्मनुष्य मी
जिथेतिथे असायचे;
मनात सूर्य वेचुनी
जनात मावळायचे

बाहुली

पाखराला हीच चिंता मामुली...!
का नसे मैत्री नभाशी आपुली ?

जाळ येथे जास्त; तर तेथे कमी...
शेवटी साऱ्याच मातीच्या चुली !

नोकरी, पैसा, प्रतिष्ठा, मान्यता...
ठेव बाजूला जराशा या झुली !

भासही आता खरे होती कुठे ?
भास हे नाहीत; त्यांच्या चाहुली !

पाहिले जेव्हा मला त्याने सुखी....
दुःख गेले दूर...आल्यापाउली !

फार मी सांभाळतो; जपतो तिला -
वेदना अद्याप माझी तान्हुली !

वाकलेली जख्ख म्हातारी कुणी...
शोधते का बालपणची बाहुली ?

फलाट

रान या मनात गच्च, दाट पाहिजे !
मात्र त्यात एक चोरवाट पाहिजे !

हेच स्वप्न रात्र रोज रोज पाहते...
व्हायला अता तरी पहाट पाहिजे !

पाहिजे स्वतःस नाव कोणते तरी...
कोणता तरी जिण्यास घाट पाहिजे !

गुंतलास काय कौतुकात एवढा ?
रोज का तुला नवीन भाट पाहिजे ?

मागतो तुला कुठे समुद्र मी तुझा ?
फक्त एक मत्त, धुंद लाट पाहिजे !

व्यक्त व्हायला जमो; जमो न, शेवटी -
कल्पना तरी तुझी विराट पाहिजे !

मी न येथला; मला निघून जायचे...
जीवना, जरा तुझा फलाट पाहिजे !

ठक....

सारे ठरून गेले हे नाटकाप्रमाणे !
मी नोकराप्रमाणे; तू मालकाप्रमाणे !

छोटा तुझ्यापुढे मी...पण यामुळेच मोठा...
दारी तुझ्या न आलो मी याचकाप्रमाणे !

नाही तुझी मिळाली पाठीस स्पर्शमाया...
फटकारलेस तूही मज चाबकाप्रमाणे !

ओथंबलीसही तू ! खोळंबलीसही तू !
केली न मी प्रतीक्षा पण चातकाप्रमाणे !

काळास कोणत्याही मी बांधला न गेलो...
मी चाललो कधी का कुठल्या शकाप्रमाणे ?

मी एवढा न साधा; मी एवढा न सोपा...
वाचू नये कुणीही मज पुस्तकाप्रमाणे !

फसलो जिथे तिथे अन् परिणाम हा असा की -
मी भेटतो मलाही आता ठकाप्रमाणे !

...स्वप्न सूर्याचे !

वेदना माझी मला रस्त्यात थाटू लागली !
आसवांनाही अखेरी लाज वाटू लागली !

थांब, थोडीशीच कळ काढायची आहे तुला..
रात्र दुःखांची तुझ्या, आता पहाटू लागली !

जी गुन्ह्यावाचूनही वाट्यास आली, ती सजा -
- पेकलेली माणसे चुपचाप काटू लागली !

गाव हे सारे गिळाया आग आली कोणती ?
देह कोळपले; मनेसुद्धा खराटू लागली !

रोज डेरेदार ढेऱ्या वाढती तुमच्या किती...
काय चिंता ? आमची पोटे खपाटू लागली !

मागणी केली असावी मीच काटेरी तुला...
...दान घेताना तुझे; झोळीच फाटू लागली !

घट्ट केले मन; तरी हे सत्य स्वीकारू कसे ?
चाललो थोडा़; उभारी तोच आटू लागली !

स्वार्थ आपुलकीतला पायात घोटाळे किती...
मतलबाची मांजरी अंगास चाटू लागली !

चालली मोठ्य़ा सुखांची मजवरी जादू कुठे...?
मात्र ही साधीसुधी दुःखे झपाटू लागली !

आठवांचा मारवा माझ्या मनी झाला सुरू...
सांज भासांची पुन्हा हृदयात दाटू लागली ?

भेटल्यानेही कसे पावित्र्य भंगू लागले...
बोलल्याने माणसे येथील बाटू लागली !

लाज झाकायास आडोसा न दारिद्र्या तुला...
त्यात ही दिवसेंदिवस छाती तटाटू लागली !!

शेवटी साऱ्या यशांची हीच ना शोकान्तिका ?
जी नको ती माणसेही श्रेय लाटू लागली !

पाहिले मी स्वप्न सूर्याचे; किती मोठा गुन्हा !!
काजव्यांची फौज माझे पंख छाटू लागली !

बासरी नादावली रे...

भावभोळी भक्ति माझी राधिकेला भावली रे
आज कान्हाच्या कृपेची बासरी नादावली रे...

देव आहे बापआई पोरक्या जीवास माझ्या,
ऐकुनी आकांत वेडा, माउली ती धावली रे...

मानसीच्या शिंपल्याचे मोहमोती साठलेले,
माळ त्यांची अर्पिण्याला त्यागसूत्रे ओवली रे...

या जगाशी झुंजताना ताप होतो अंतरी या,
सर्व कष्टातून काढी आज त्याची सावली रे...

त्यास ठावे काय माझा पुण्यसाठा संचिताचा
तोकडी माझी तपस्या, नाम घेता पावली रे...

अर्पिण्या देवास काही आगळे माझे असे ना,
ग्रास घे सर्वस्व माझे, माय प्रेमे जेवली रे...

आज माझी प्रेमवल्ली पुष्प देई भावनांचे

गंध नाही फारसा...

वर्तमानाशी जुळाला बंध नाही फारसा
अन भविष्याचा मनाला गंध नाही फारसा...

सोसण्याचा तो पुराणा भोग आहे आजही,
सोसण्याचा तो जुना आनंद नाही फारसा

कायदे तोडावयाचे वेड आता संपले..
कुंपणे ओलांडण्याचा छंद नाही फारसा

मोरपंखी या व्यथांना तू सये माळून घे...
हाय! आता मोगराही धुंद नाही फारसा

फारशा आता अपेक्षा ठेवणे तू सोड गे,
माझिया ह्रदयात आता स्पंद नाही फारसा...

रस्ता

भेटल्यावर तोंडभर जे हासले
तेच फिरता पाठ मागे बोलले

मी कधी पडलो न येथे एकटा
सोबतीला एकटेपण थांबले

तू कशाला हाक निघताना दिली
जायचे माझे अशाने लांबले

आठवांचे काय मी आता करू ?
कोपरे सारे मनाचे संपले

शब्द हे वेळी अवेळी भेटती
लोक म्हणती वेड ह्याला लागले

सांग तू कविते मला हे एकदा
चार शब्दांनी कुणाचे भागले?

मी जसा आहे तसा आहे सुखी
येव्हढे पण सुख कुणाला लाभले?

हा मला रस्ता मिळाला शेवटी
चाललो मी लोक मागे चालले

शेवटी तो माणसागत वागला
शेवटी उपकार त्याने मोजले!

माझे कसे म्हणावे

माझे कसे म्हणावे संबंध मी कुणाचे,
माझे कुणा म्हणू मी, झाले कुणी कुणाचे?

श्वासात गुंगवूनी आश्वासनेच देती
प्राणात ना भिनावे ते वास अत्तराचे....

बेभान होउनीया गातील गोड गाणी
माझ्या कथेव्यथेशी नाते नसे स्वराचे....

शब्दातली खुमारी बांधी प्रबंध येथे
माझे विचार नाही उच्चारलेत वाचे....

स्पर्शात मार्दवाचा रेशीमभास होतो
का त्यात जाणवावे व्यर्थत्व बेगडाचे....

संबंध मानताना व्यक्ती गुलाम होतो
का मी हरून जावे स्वातन्त्र्य या मनाचे....

वेडा म्हणाल किंवा माथेफिरू दिवाणा
स्वीकार होत नाही नाते मनी कुणाचे..

गोष्टी

आधीच मी मनाशी, केल्या तयार गोष्टी
तू भेटशील तेव्हा, बोलू हजार गोष्टी...

बोलू जरा मनाचे, बोलू कुणा-कुणाचे..
संपून शब्द जाता, आणू उधार गोष्टी !

राहू उभे जरासे, पायावरी स्वताच्या
आकाश तोलण्याच्या झाल्यात फार गोष्टी..

समजू नका मला रे, इतका निरूपयोगी
सांगू शकेन मी ही, युक्तीत चार गोष्टी

गोष्टीत शेवटाला, सारेच गोड होते
भलत्याच भाबड्या या असतात यार, गोष्टी !

ऐकून गोष्ट माझी, भिजले कितीक डोळे..
कित्येक पापण्यांना, होतात भार गोष्टी

कविता, विकार, चष्मा, काठी, दिवा, बिछाना...
उरतात सोबतीला, असल्या चुकार गोष्टी...!!

तुझ्या - माझ्यात झालेले..

किती होते निराळे ते तुझ्या - माझ्यात झालेले
कुणा नाही कळाले ते, तुझ्या - माझ्यात झालेले..

ढगामध्ये, मनामध्ये, कुणाच्या पापण्यामध्ये..
कुठे नाही गळाले ते, तुझ्या - माझ्यात झालेले

असू दे ओल थोडीशी मनाला भूतकाळाची,
नको मोजू उन्हाळे ते, तुझ्या - माझ्यात झालेले..

नव्हाळी ती, जिव्हाळे ते, दिलासे ते, खुलासे ते,
उसासे ते, उमाळे ते... तुझ्या माझ्यात झालेले !

तुला ना आठवे काही, मलाही काळजी नाही
कुणाचेही न झाले ते, तुझ्या - माझ्यात झालेले...

कळेना खून होता की, असावी आत्महत्या ती?
पुलाखाली मिळाले ते, तुझ्या - माझ्यात झालेले..!

लुप्त

झरे आसवांचे कसे लुप्त झाले?
थवे आठवांचे कसे लुप्त झाले?

जशी लुप्त होते समुद्रात नौका,
तुझे नाव आता तसे लुप्त झाले..

अशा लोपल्या आज आणा व भाका,
जसे घेतलेले वसे लुप्त झाले..

नको शोध घेऊ पुराण्या खुणांचा
तुझ्या पावलांचे ठसे लुप्त झाले..

उरातून गेली अशी 'हाय' माझ्या,
तिचे सांजवेळी हसे लुप्त झाले..!

कसा मेळ व्हावा

मला एक छोटा दिवा पाहिजे
तुला चांदण्यांचा थवा पाहिजे

मला ओढ आहे उन्हाची तशी-
तुला पावसाळी हवा पाहिजे

मला मुग्धतेचा लळा लागला..
तुला साजणी मारवा पाहिजे

मला तू हवी रोजच्यासारखी,
तुला रोजचा 'मी' नवा पाहिजे !

कसा मेळ व्हावा सये आपला??
मने जोडणारा 'दुवा' पाहिजे...

वेळ जावा लागतो...

माणसे समजावयाला वेळ जावा लागतो
माणसे बदलावयाला वेळ जावा लागतो...

देवळे उधळावयाला फारसा नाही तरी,
देवळे बनवावयाला वेळ जावा लागतो

आपल्याही माणसांना ठोकरावे लागते,
अर्जुना उमगावयाला वेळ जावा लागतो

मागतो मी सांडत्या तार्‍यास काही आजही,
भाबडेपण जावयाला वेळ जावा लागतो...

"का मनाचे घाव ओले?" प्रश्न का पडला तुला?
साजणी, विसरावयाला वेळ जावा लागतो !

हासण्याचे अर्थ माझ्या, वेगळे काढू नका
आसवे उतरावयाला वेळ जावा लागतो...

रे प्रवाशा! तप्त देशी चालणे ना थांबवी,
चांदणे बरसावयाला वेळ जावा लागतो...

हो, कविता जन्म घेते रोज माझ्या अंतरी
'काफिये' जमवावयाला वेळ जावा लागतो....

ठिपका

घडायचे ते घडले काही टळले नाही
त्या वळणावर तुला भेटणे चुकले नाही

कळले नाही कसा कधी संवाद संपला
वाद कधी मग सुरू जाहला कळले नाही

आज अचानक अर्थ असा हा समोर आला
त्या धक्यातुन शब्द कधी सावरले नाही

तू ओठांनी निर्धाराने खूप लपवले
पण डोळ्यांना तुझ्या कधी ते जमले नाही

तशी जुनी शब्दांची माझी ओळख आहे
पण अश्रूंना का त्या मी ओळखले नाही

मान्य कधीही केले नाही आपण चुकलो
दोघांमधले अंतर मग हे घटले नाही

बदलत गेला रस्ता अन मी बघत राहिलो
रस्त्यासंगे मला बदलणे जमले नाही

तू जाताना नजर तुझी माघारी वळली
का माघारी पाय तुझे पण वळले नाही?

बघत राहीलो दूर तुला ठिपका होताना
मला कळेना का डोळे हे मिटले नाही

कळता कळता...

चंद्र लाजला नभात कैसा पळता पळता
कळेल तुजला भेद सखे हा कळता कळता...


नकोस विसरू जुन्या वाटचे लागे-बांधे...
नव्या पहाटे नव्या दिशेला वळता वळता


'अंत' नव्हे हा, 'मोक्ष' साजणा तुझा असे रे,
शमा म्हणाली परवान्याला जळता जळता...


पुन्हा भेटुया क्षितिजावरती दोघे आपण,
सूर्य बोलला असेच काही ढळता ढळता...


तिचा जरासा स्पर्श लाभला सांत्वनवेळी
अश्रूंची मग फुलेच झाली, गळता गळता....

ना उन्हाळा भोगला मी फारसा

ना उन्हाळा भोगला मी फारसा...
तू नको इतक्यात येऊ पावसा...

दु:ख आहे नेहमीचा सोबती
सांग का ठेवू सुखावर भरवसा?

हरवले गर्दीत सारे चेहरे
पारखा माणूस येथे माणसा...

सोडुनी गेला पुढे तो एकटा
(पावलाचा पुसटसा आहे ठसा)

दाटला अंधार सारा भोवती
चांदण्याचा एक आहे कवडसा...

लोकहो, इतके करा आता तरी
दु:ख देताना मला, थोडे हसा!

पसारा...

प्रेमाचा हा खेळच न्यारा
रक्ताचाही उडतो पारा

म्रुत्यू काही मागत नाही
जगण्यासाठी किती पसारा

एक ओळही समजत नाही
जीवन म्हणजे गूढ उतारा

गुदमरतो हा गंध फुलांचा
देना थोडा उधार वारा

इच्छा कोठे पुर्ण जाहल्या
अनेकवेळा तुटला तारा

''चेहरा''

चेहर्‍याची चांगली ही रीत नाही
अंतरीचे दु:ख तो लपवीत नाही

साहिल्या इतक्या झळा या जीवनाच्या
हाय ! आता आगही जाळीत नाही

वाटण्या आलो जगाला मोद किंतू
सौख्य इतुके माझिया झोळीत नाही

चालतो मी आजही नाकासमोरी
पण इथे रस्ते सरळ ओळीत नाही

सौख्य अज्ञाना मधे ही गोष्ट सच्ची
का तुला ”प्रविण” हे माहीत नाही?

तुझे हेच डोळे

तुझे हेच डोळे, मला पाहताना, किती मोरपंखी, निळेशार होते,
कळ्या-पाकळ्यांचे, तुझ्या पापण्यांचे, किती जीवघेणे, तरी वार होते !

नभाच्या उराशी, निळ्या ओट्-पोटी , भिनू जात होता, जसा सांजवारा,
तसे विरघळोनि, तुझ्या ह्या भिवांशी, मला भेटले, चांदणे चार होते !

निळे-जांभळे, आरसे अम्बराचे, तुझे रूप आता, मला भेट देती,
हळू चुम्बताना, तुला मौन माझे, किती पांढरे, शुभ्र आकार होते !

नव्या पैजणान्शी, तुझ्या खेळताना, मला नाद छन-छन किती घुंगरांचा,
जिथे ओठ माझे, तुझे भेटले ते, तुझे राजवर्खी अलंकार होते !

किती बोललो मी, तुझ्याशी तरीही, अता शब्द देती न वाचा नव्याने,
तुझे बोलके मौन, सार्या क्षणांचे, दिसांचे, खरे शेंदरी सार होते !

केस आईचे जरा

केस आईचे जरा पांढरे झाले,
कोण मझ्यातुनी घाबरे झाले....

केस आईचे जरा पांढरे झाले...

मी मला शोधीत जेंव्हा आत गेलो,
मोर त्या रानातले नाचरे झाले...

मी नशीबाने दिलेला पावसाळा,
या उन्हाचेही तिला आसरे झाले...

मंद झाली चेहर्‍याची रोषणाई,
शेवटी काही दिले बावरे झाले...

कोण माझ्यातुनी घाबरे झाले,
केस आईचे जरा पांढरे झाले...

मी तुला विसरायचे

मी तुला विसरायचे राहून गेले,
मी मला बदलायचे राहून गेले..

मी तुला विसरायचे राहून गेले...

मी तुझ्या पदरात होतो झोपलेला,
सुख ते पचवायचे राहून गेले....

मी मला बदलायचे राहून गेले...

मुका पाऊस

मुका पाऊस बरसावा असे वाटते,
तुझा आवाज ऐकावा असे वाटते...

कधी धरशील का माझ्यापुढे तू चेहरा,
मला ही चंद्र स्पर्शवा असे वाटते...

तुझा आवाज ऐकावा असे वाटते.....

जरी प्रकाशाने आहे दीपवीले तुला,
तुझा काळोख सजवावा असे वाटते...

मुका पाऊस बरसावा असे वाटते,
तुजा आवाज ऐकावा असे वाटते....

जरा गर्दीत मी आता उभा राहतो,
कुणी माणूस थांबावा असे वाटते..

तुझा आवाज ऐकवा असे वाटते.....

सांजवेळी

सांजवेळी ती मनाला पाहते आहे
ती सुखाने दूर कोठे नांदते आहे

भेटली अन् हासली अन् बोलली ही ती
वाटते पण ती मनाशी भांडते आहे

सांजवेळी ती मनाला पाहते आहे.....

नीट तू आता राहा हे सांगताना ती
तू मला भेटू नको हे सांगते आहे

सांजवेळी ती मनाला पाहते आहे...

एखादा तरी

आज श्वासांनो भरा हुंकार एखादा तरी
चेतवा राखेतुनी अंगार एखादा तरी

कोठवर टिकणार कुंपण तत्त्व नियमांचे तुझे
स्पर्श माझा वादळी ठरणार एखादा तरी

साथ दे वा स्वप्न दे वा आठवांचा गाव दे
दे जगायाला मला आधार एखादा तरी

जीवनी झाले किती आरोह अन् अवरोहही
काळजाला स्पर्शु दे गंधार एखादा तरी

रिक्त हाताने कसा परतू तुला भेटून मी
काळजावरती हवा ना वार एखादा तरी

चालली आयुष्यभर नुसती तहाची बोलणी
संपण्याआधी करु एल्गार एखादा तरी

आस ही ठेऊन हल्ली दैव गझला वाचते
शब्द माझा यायचा लाचार एखादा तरी

भिंती

उरल्यात चार भिंती...
खचल्यात पार भिंती !!
.
परजून आठवांना....
करतात वार भिंती !!

आकांत ऐकुनीही...
बहि-याच ठार भिंती !!

गाठून एकटीला...
छळतात फ़ार भिंती !!

सोसून पावसाळे...
पडती न 'गार' भिंती !!

पाहून आसवांना...
द्रवती न ’यार’ भिंती !!

ओसाडश्या घराला....
ठरतात भार भिंती !!

तुझ्या निबीड रानामधे

तुझ्या निबीड रानामधे
सळसळणार्‍या वार्‍यासोबत
हिवाळा , उन्हाळा , पावसाळ्याच्या
नित्य नवा ऋतू असतो
असे कसे घडते प्रिये
एकाच दिवशी पुन्हा पुन्हा...

एकाच दिवशी पुन्हा पुन्हा
तुझ्या गोर्‍या बासरीवारती
माझे फुंकर ओठ जुने
छीद्रं जुनी फुंकतात तेंव्हा
नवे नवेच सूर उमटतात
कुठून कुठून पाखरं येतात...

कुठून कुठून पाखरं येतात
वेळ काळ पहात नाहीत
पानं पानं पहात झाडावरली
हिरवी कंच होतात मग
प्रत्येक वेळी नवी बहर
कुठून येतात कोण जाणे...

तुझ्या निबीड रानामधे
एकाच दिवशी पुन्हा पुन्हा
कुठून कुठून पाखरं येतात
कुठून येतात कोण जाणे.

तू कुठेतरी असशील ?
आहेस ना ?
आता हा लांबलचक रस्ता
अपरिहार्य म्हणून नकोय मला एकाकी...
आता मला गजबज हवी त्यावर
तुझ्या असण्याची...
तुझ्या नसण्याचीदेखील...

तू येऊन परत जा हवं तर
पण तू आहेस कुठेतरी
याची खात्री पटू दे एकदा

तू आहेस की नाहीस
हेही ठाऊक नसताना
तू असाल्यागत जगतोय मी
मला आठवतय तुझ्यामाझ्यातलं सारं जे कधी घडलच नव्हतं...

मी खूप एकटा आहे...
असशील तिथून निघून ये ...

खरच
तू कुठेतरी असशील...आहेस ना ?

भेट ही घेऊ नको

भेट ही घेऊ नको ,आमंत्रणे देऊ नको
मी कघी येणार नाही वाट तू पाहू नको

एकटा माणूस आला .एकटा जाणारही
माहिती आहे तुला तू सोबती होऊ नको

शांत मी माझ्या घरी झोपेन त्यावेळी तरी
सांगते ऐकून घे ,स्वप्नातही येऊ नको

आपला मोठेपणा सांगावया लोकांपुढे
तेचते बाजार बसवे शब्द तू चिवडू नको

" धूत वस्त्रा सारखे कोणीच नाही या जगी "
या विचारांनी पुन्हा बाजी कुठे मारू नको

एकटी चालेल "शोभा " सोबती वाचूनही
तू तुझा संदेश किंवा सारथी धाडू नको

जराजरासा !!!!

तुझे नि माझे नकोच नाते, हवा दुरावा जराजरासा !
सलज्ज तारे नभी पहाया रवी झुरावा जराजरासा !!

लुभावयाला कितीक फ़ुलती गुलाब, जाई नि मोगरेही,
तुझ्या स्मृतींचा सुगंध ताजा, इथे उरावा जराजरासा !!

झपाटलेला पिसाट वारा कडी-कपा-यात बंद केला,
तुझ्या नि माझ्या उसासण्याचा उरो पुरावा जराजरासा !!

कधी नकोसे कधी हवेसे, छ्ळून जाती रदीफ़ मिसरे,
नजाकतीचाच शेर ओठी अता स्फ़ुरावा जराजरासा !!

कितीक आले लुटून गेले इथे लुटारु लुबाडणारे,
तुझा भरवसा, मुरे मुरंबा तसा मुरावा जराजरासा !!

घडी भराची नकोच संगत करार व्हावा युगांतरीचा,
तुझ्याच श्वासात श्वास माझा, अता विरावा जराजरासा !

तुझं घर ... तुझं अंगण...
तुझं हसणं...तुझं दिसणं...
तुझं मुल...तुझं करियर ...
तुझा स्वभाव... तुझा पती...
या साऱ्या जबाबदाऱ्या
तू अगदी सहज 'मॅनेज' करत असशील....
आणि तुझ्या जीवनातलं माझं अस्तित्व
ही 'तुझी' जबाबदारी होऊच शकत नाही...

पण फक्त एक सांग....
समज मी तुझ्या हातावरलं
किंवा पायावरलं ...
सहाव्वं बोट असतो
तर तू मला टाळू शकली असतीस ?

रिमझिमणारी

स्वप्नामधली माझी आहे रिमझिमणारी
वा-यावरती झुलता झुलता दरवळणारी

पा-यासम ती चंचल आहे मी अनुभवले
मुक्त नदी ती बारा महिने खळखळणारी

पांघरले मी श्वास तिचे अन त्याच क्षणाला
भरली माझी खोल जखमही भळभळणारी

शांत पहाटे गोड सुरावट ऐकू येई
कोकिळकंठी तीच असावी गुणगुणणारी

असण्याचा संकेत मिळे पण दृष्य नसे ती
मंद हवा ती पानांमधुनी सळसळणारी

माफक आहे आशा देवा आज हवी मज
माझ्यामधल्या प्रतिभेवरती मरमिटणारी

ओळख नसता आज गवसली "प्रविण"ला
गजलेसाठी हसरी बुजरी थरथरणारी

चार ओळी

खरडल्या चार ओळी,
रखडल्या फार ओळी..

जिवाला त्रास झाला,
अता सुचणार ओळी

कसे एकाग्र होऊ?
मनावर स्वार ओळी

किती त्वेषात म्हटल्या
तिने लाचार ओळी

व्यथेची वाफ झाली..
बरसल्या गार ओळी

लिहूया चल; जिथे ना-
कुणी पुसणार ओळी..!

रात्र आली

रात्र आली चांदण्याना माळुनी
अन पुन्हा गेली जिवाला जाळुनी

देत आलो मी जगाला उत्तरे
प्रश्न माझा राहिला रेंगाळुनी

यामुळे ना मांडला प्रस्ताव मी
वाटले देशील तू फेटाळुनी

वर्षु दे पाऊस स्पर्शाचा तुझ्या
रात्र सारी जाउ दे गंधाळुनी

सौख्य ना आले कधी भेटावया
घेतले दुःखास मी कवटाळुनी

तू दग्याने प्राण माझा घेतला
मी दिला असता तुला ओवाळुनी

आसवे

आज नयनी पुन्हा जागली आसवे
भंगली शांतता वाजली आसवे

लोक जातात नयनांवरी कोरड्या
हाय दिसती कुठे आतली आसवे

तू जरी धाडले शुद्ध हासू मला
पोचता पोचता जाहली आसवे

आठवांच्या तुझ्या या वरातीमधे
वेदना प्राशुनी नाचली आसवे

जाहलो मी अता आसवांची कबरमी
मला खोडुनी गाडली आसवे

ही गझलही नसे ही नसे गीतही
फक्त मी तुजपुढे ढाळली आसवे

प्राणात तुला जपले

प्राणात तुला जपले मी डोळ्यात न येऊ देता
गुणगुणतो गीत तुझे मी ओठात न येऊ देता

रडलो तर रडलो ऐसा कळलेच कुणाला नाही
हसलो तर हसलो हासू गालात न येऊ देता

(यासाठी मंदिर मस्जिद गरजेचे वाटे त्यांना
देवाला पुजता येते हृदयात न येऊ देता)

पाजावे जहर कुणाला हातून तुझ्या पाजावे
शंकेचा गंध जराही जहरात न येऊ देता

भरणार कधी ना ऐशा का झाल्या असत्या जखमा
जर डाव उधळला असता रंगात न येऊ देता

ज्या रातीसाठी केल्या बरबाद हजारो राती
काळाने नेले मजला ती रात न येऊ देता

भेट चोरटी...

आज तू खुशाल गाल लाल होत जाउदे,
भेट चोरटी जरा 'जहाल' होत जाउदे...

रोज मंद गंध होत अंतरंग व्यापतो,
आज अंग माखण्या गुलाल होत जाउदे

ठेवणीतला नकोस दागिना करू मला,
वापरातला तुझा रुमाल होत जाउदे !!

देह लोळतो किती सुखात साजणे तुझा,
हे न फार चांगले, तु 'हाल' होत जाउदे...

स्वप्न्-बिप्न सोड, आज थेट भेट नेटकी..
सारखी पुढेच वाटचाल होत जाउदे..

रोज रोज काय तेच गोड गोड बोलणे?
तू कधी कधी अशी धमाल होत जाउ दे..!

तोलतात शब्द शब्द खोल, बोलतात की-
"गालगाल गालगा"त चाल होत जाउदे..!!

हवा

कोणत्या गावातुनी आली हवा
का अशी वेडीपिशी झाली हवा

गाल हे पडद्यामधे झाकून घे
उडवुनी नेईन ही लाली हवा

आग होती एवढीशी लागली
पण अचानक वाढली साली हवा

लाभले तुजला जसे तारुण्य हे
भोवती पिंगा तुझ्या घाली हवा

निर्मितो पाऊस गाणे लाघवी
लाविते अन रेशमी चाली हवा

एवढा विश्वास तू टाकू नको
का कुणाची राहते वाली हवा......

भळभळतांना जाणवले की..

भळभळतांना जाणवले की रुतले होते टोक किती
जगण्याच्या माथ्यावर पडली 'तू नसल्याची ' खोक किती..!

सुखा, तुझ्यापाठी पळतांना जाणवले नाहीच कधी,
अस्तित्वाच्या ताठ कण्याला सुटले माझ्या पोक किती !

परस्परांशी सौहार्दाचे प्रयोग रंगत गेले अन्
पडद्यामागे जाता जाता बदलत गेले लोक किती..

यंदाच्या जनगणनेमध्ये हे पण मोजून टाका की--
किती अडाणी लोक शहाणे? शिकलेले बिनडोक किती?

किती उपेक्षा केली त्याची, सदैव जे माझे होते..
कधीच माझे झाले नाही, त्याच्यासाठी शोक किती !

शिकून घ्या रे सगळे ओझे अपुले आपण पेलाया
खुशाल टाका मान, असे उरले खांदे निर्धोक किती??

तुलाही, मलाही..

जुळा ध्यास आहे तुलाही, मलाही
तरी त्रास आहे तुलाही, मलाही..

कसे ओळखावे तुला मी, मला तू..
व्यथा खास आहे, तुलाही, मलाही

अताशा मिठीही अशी वाटते की,
गळा फास आहे तुलाही, मलाही..

जुन्या लालसेचा विझेना निखारा,
नवी आस आहे तुलाही, मलाही..

तशी एक आहे व्यथा सारखीशी,
म्हणायास आहे, तुला- ही, मला- ही

कशाला कुणी दोष द्यावा कुणाला
'इतीहास' आहे, तुलाही..मलाही...!!

भेटून जा

आसमानीच्या परी , भेटून जा
एकदा केव्हातरी भेटून जा...

मी समुद्रासारखा नाही जरी,
तू सरितेच्या परी भेटून जा

सावल्यांचे खूप झाले भास गे,
मन्मनाच्या अंतरी भेटून जा

मी तुला आव्हान आहे बांधले,
वादळा, माझ्या घरी भेटून जा..

दु:ख माझे माणकाच्या सारखे,
वेदनाही भर्जरी , भेटून जा

श्वास आता धाप टाकू लागले,
साजणे, आता तरी भेटून जा...

हुंदका माझा तसा बंदिस्त आहे,
आसवांना लावलेली शिस्त आहे

यौवना जाऊ नको बाहेर कोठे
भोवताली वासनेची गस्त आहे.

हास्य आहे चेहऱ्यावरती फुलाचे,
बाग हृदयाची परी ती ध्वस्त आहे

राहिला नाही भरवसा पावसाचा
आसवांवरती पिकांची गस्त आहे

बंद पडल्या काळाच्या त्या पाणपोया
माणसाचे रक्त आता स्वस्त आहे.

शोध ज्याचा घेतला तो..('जुस्तजू...'अनुवाद)

जुस्तजू जिसकी थी उस को तो न पाया हमने
इस बहाने से मगर देख ली दुनिया हमने
शोध ज्याचा घेतला मी, भेटला नाहीच तो तर
या निमित्ताने, चला, ही बघितली दुनिया कलंदर

तुझको रुसवा न किया खुद भी पशेमाँ न हुये
इश्क़ की रस्म को इस तरह निभाया हमने
भेटलो नाही तुला मी, दूर आपणहून गेलो
रीत प्रीतीची तशी मी पाळली होती बरोबर

कब मिली थी, कहाँ बिछड़ी थी, हमें याद नहीं,.
ज़िन्दगी तुझको तो बस ख़्वाब में देखा हमने,
सोबतीने राहिलो नाही कधी दोघे पुरेसे....
पाहिले केवळ तुला स्वप्नात आयुष्या खरोखर

ऐ 'आद' और सुनाये भी तो क्या हाल अपना
उम्र का लम्बा सफ़र तय किया तनहा हमने ...
काय आता ऐकवावे? काय सांगावे कुणाला?
एकट्याने वाट माझी चाललो आहे निरंतर..

जुने, विसरून गेलेले...

कधी रडवून गेलेले, कधी हसवून गेलेले
पुन्हा का आठवावे ते, जुने विसरून गेलेले...

पुन्हा सारे तपासावे मला लागेल एकांती,
कधी जे वाटले होते मला समजून गेलेले

कसे चुकले जरा माझे, मला शिकवू नका कोणी,
पहा , चुकलेत ते सारे - मला शिकवून गेलेले

पुन्हा ती भेटली तेव्हा, जराशी वेगळी होती
इरादे वाटले आता, तिचे बदलून गेलेले..

दिलासा, सांत्वने, अश्रू, जिव्हाळा, प्रेम नी माया..
किती हे शब्द लेकाचे, मला फसवून गेलेले !

कुणी बिलगूनही नाही, मनाला वाटले प्यारे
कुणी लांबूनही होते, ठसा उठवून गेलेले...

कुणाचे श्वासही छातीत माझ्या मोजता यावे,
कुणी नाही , कुणी नाही , असे जवळून गेलेले

असावी वाट एखादी, दिशा छेदून जाणारी
दिसावे गाव एखादे, व्यथा हरवून गेलेले !

मला भेटायला आले, मला भेटून जातांना-
मला भेटायचे नाही , असे ठरवून गेलेले...

जरासे थांबले नाही, कुणी माझ्या चितेपाशी
जरा हेलावले नाही, मला उचलून गेलेले....

सर्वस्व तुजला वाहुनी, माझ्या घरी मी पाहुणी
सांगू कसे सारे तुला , सांगू कसे रे याहुनी

घरदार येते खावया,नसते स्मृतींना का दया ?
अंधार होतो बोलका,वेड्यापिश्या स्वप्नांतुनी

माझ्या सभोती घालते,माझ्या जगाची भिंत मी
ठरते परी ती काच रे,दिसतोस मजला त्यातुनी

संसार मी करिते मुका,दाबून माझा हुंदका
दररोज मी जाते सती,आज्ञा तुझी ती मानुनी

वाहिवाटलेली वाट ती,मी कटते दररोज रे
अन प्राक्तनावर रेलते,छाती तुझी ती मानुनी

बदनाम

मी नाव का कुणाचे घेऊ उगा कशाला?
हा दोष संचिताचा वैरी सखा निघाला...

का एवढ्याचसाठी ही साथ सोडली तू?
की ऐनवेळ ओठी माझ्या नकार आला...

हे ही बरेच झाले की बोललास खोटे
आहे कुठे खर्‍याची परवा इथे कुणाला?...

कळले असेल आता रडले पुन्हा पुन्हा का?
जखमा नवीन होत्या नाजूक काळजाला...

ढळता उन्हे तशी ती जाते विरून छाया
हा शाप सावलीला देवा दिला कशाला?...

मीरा तुझ्याचपायी प्याली जरी विषाला
बदनाम शाम तू रे नाही कधीच झाला...

जखमा जुन्या

का मोगरा उशाला, तू माळतेस आता
काळीज आठवांनी, का जाळतेस आता

मोडून स्वप्न सारी ती रात रंगलेली
त्या काजळी सुखांना का भाळतेस आता

गेला निघून गेला तांडा नव्या दिशेला
त्याच्या खुणा कशाला सांभाळतेस आता

काळास दोष नाही वेळाच थांबलेल्या
का जाहल्या चुकांना मग चाळतेस आता

सारे तुझेच होते झोळीत जे मिळाले
डोळ्यातले झरे का ते गाळतेस आता

आक्रोश या 'मनी'चा कोणास ना कळाला
जखमा जुन्या कशाला तू पाळतेस आता

निशिगंध तिच्या नजरेचा

निशिगंध तिच्या नजरेचा
डोळ्यात दर्वळे माझ्या
चाहूल तिच्या प्रीतीची
हृदयात दरवळे माझ्या

आभास सारखा होतो
ती आली येत असावी
झंकार पैंजणाचा त्या
कानात दर्वळे माझ्या

रेषांचे तळहातावरल्या
ताटवे फुलांचे झाले
तो हात तिच्या मेंदीचा
हातात दर्वळे माझ्या

ओठांनी ओठावरती
मग लिहिली सुंदर गाणी
तो स्पर्श तिच्या श्वासांचा
रक्तात दर्वळे माझ्या

लाजून बिलगली मजला
हलकेच म्हणाली सजना
अनमोल प्रीतीचा अपुल्या
स्वप्नात दर्वळे माझ्या.

रिवाज पाळू...

रिवाज पाळू , जरी शहारा कुठेच नाही..
तुझ्या न माझ्याकडे.. बिचारा कुठेच नाही !

बरेच काही जुनेपुराणे पडून आहे..
मनात आहे तसा पसारा कुठेच नाही !

दिशा तुला पाखरा कशी सापडेल आता?
नभातला तो प्रकाशतारा कुठेच नाही..

निबंध माझा अशामुळे वाटतो अधूरा,
लहानसा तो तुझा उतारा कुठेच नाही..

पुन्हा असे तू नकोनकोसे नकोच बोलू ,
मला हवे तेच बोलणारा कुठेच नाही

तुझ्याच डोळ्यात राहतो मी, कुठे न जातो
हवाहवासा असा पहारा कुठेच नाही..

पुन्हा जरासे कुशीत आता मला शिरूदे,
जगात सार्‍या असा निवारा कुठेच नाही..

तुला पटो ना पटो, तरी हे असेच आहे
तसा किनारा..पहाटवारा... कुठेच नाही !

बघून माझी तहान वेडी, सुखावली ती..
सुरा म्हणाली- "असा पिणारा कुठेच नाही..!"

फुला, तुला स्पर्शल्यावरी एवढे कळाले -
"कुठेच नाही ! असा निखारा कुठेच नाही.."

पुनर्भेट

चालला तुझा नवा बनाव आजही
राहिला तसाच का स्वभाव आजही?

फैर झाडतेस तू सरावल्यापरी
तोकडाच आमचा बचाव आजही..

मी मनातल्या मनात बोललो मला-
"केवढा तरी हिचा प्रभाव आजही !"

खेटुनी बसायला नकोच एवढे,
पाहतो दुरून हा जमाव आजही

दोन चुंबके जणू समोर ठेवली
आपल्यामधे असा तणाव आजही

या घरात एकटे न वाटले कधी,
नांदतो इथे तुझा अभाव आजही !

शेवटी हरून चोरलीस ना नजर?
लागला कुठे तुझा निभाव आजही..

एवढी गुणी बनू नकोस ना सखे,
छेड आजही, मला सताव आजही..

फायदा किती करून देतसे मला,
एकटे रडायचा सराव आजही...

काय आपल्यात जे टिकून राहिले?
काय आपल्यात बेबनाव आजही?

भेट ही अशी विरून जायला नको..
मर्म कोणतेतरी दुखाव आजही

आवेग दाटलेला

वाहून काल गेला , राहून साचलेला !
वाही मढे मनाचे , हा जीव वाचलेला !!
रंगात रंगण्या त्या राधा बनून आले ,
का रे प्रतारणेचा तू रंग फ़ासलेला ?

मागून प्रेम येथे भेटे कधी कुणा का ?
गाठून तू विषाचा प्यालाच पाजलेला !

त्यागून मोह-माया मी चालले तरीही ,
का व्यर्थ सूड घेई हा बंध काचलेला !

तोडूनही तुटेना ही पोत मानभावी ,
मेल्याविणा सुटेना हा पीळ जाचलेला !

येईल पावसाळा ही आस मोरपंखी ,
शब्दात मांडवेना आवेग दाटलेला !!

वेदना

जग जरी भलत्या नशेने चूर आहे
वेदना माझी मला मंजूर आहे

राखतो या चेहर्‍याला निर्विकारी
लपविण्या हृदयातले काहूर आहे

सांत्वनाचे बांध घालावे कितीही
वाहताहे आसवांचा पूर आहे

काय लावू चाल मी या जीवनाला
जीवनाचे गीत तर बेसूर आहे

गवगवा ''कैलास'' करणे ठीक नाही
मूक आहे 'तो' तरी मशहूर आहे.

-डॉ.कैलास गायकवाड

पाणी थकले, जमीन थकली

पाणी थकले, जमीन थकली बिमार वारा झाला
समजून घेता आला तर घे खास इशारा झाला

कुठे हरवले तुझे नि माझे घन ते आनंदाचे ?
काय तुझ्या माझ्या जगण्याचा मोरपिसारा झाला ?

आधी होते चंद्र, कळ्या, पक्षांचे येणेजाणे
नको विचारू अता कशाचा मनी निवारा झाला

डिग्री, पदके, प्रमाणपत्रे, शाली, स्म्रुतीचिन्हे...
घर छोटेसे झाले आणिक खूप पसारा झाला

नव्वद वर्षाची ती आजी खरे बोलली होती
पृथ्वीला तोलुन धरणारा सर्प म्हतारा झाला...

- वैभव देशमुख

नाव तुझ्या ओठावर...

नाव तुझ्या ओठावर माझे
धरती माझी अंबर माझे

स्पर्शामधला प्रश्न तुझा अन
मौनामधले उत्तर माझे

रात्र तुझ्या स्मरणात काढतो
स्मरण तुझे झाले घर माझे

मला बिलगला गंध तुझा अन
तुला लागले अत्तर माझे

हा सारा माझाच उन्हाळा
हे सारे गुलमोहर माझे

मी प्रेम दे म्हणालो...

मी प्रेम दे म्हणालो, 'देते' म्हणून गेली
जे जे मनात माझ्या, ते ते म्हणून गेली...

मी हे हृदय सखीच्या जेंव्हा पुढ्यात केले
ना बोलता खुणेने 'घेते' म्हणून गेली...

सुख-दु:ख वाटताना देऊन सौख्य मजला
सार्‍या व्यथा मला मी नेते म्हणून गेली...

त्यांना नसेल कळली प्रीती तिची नि माझी
ती चक्क माणसांना 'प्रेते' म्हणून गेली...

देऊन प्राण ज्यांनी प्रितीस अमर केले
त्या सर्व प्रेमिकांना 'जेते' म्हणून गेली...

ओळख मलाच माझी होती नवीन तेंव्हा
जेंव्हा तिच्या सख्यांना हे, 'ते' म्हणून गेली..

हा काय दोष माझा? ते वय उनाड होते
स्पर्शात अंग माझे चेते म्हणून गेली..?

मी रोज वाट बघतो जाऊन त्या ठिकाणी
जेथे कधी मला ती 'येते' म्हणून गेली...

जन्मभर तुडवीन मी ...

जन्मभर तुडवीन मी रस्ता उन्हाचा
पण तुला स्पर्शू नये ठिपका उन्हाचा

पूर आला हे बरे डोळ्यात झाले
साचला होता किती कचरा उन्हाचा

मी जशी खिडकी उघडली, आत आला
केवढ्या वेगामधे तुकडा उन्हाचा

दग्ध ओठांनी तुझ्या केसांमधे मी
माळला होता कसा गजरा उन्हाचा

यामुळे तर ऊन्ह हे जळते तुझ्यावर
रंग नाही एवढा गोरा उन्हाचा

घालतो पायामधे चपला उन्हाच्या
हिंडतो बांधून तो पटका उन्हाचा

राहते माझ्यासवे छायेप्रमाणे
जीव माझ्यावर कसा इतका उन्हाचा

दिवस गेला, सांज ढळली पण अजुनही
उडत आहे मंदसा धुरळा उन्हाचा

चाहुलीची तुझ्या चमक...

चाहुलीची तुझ्या चमक बोलायची
येत आहेस तू सडक बोलायची

भेटुनी फायदा काय आहे तिला
पहिजे ना मना धमक बोलायची

ओठ रक्ताळले लाल झाला गळा
काय इतकी गरज कडक बोलायची

बोल केव्हातरी मुक्त वार्‍यापरी
सोड आखिव सवय सुबक बोलायची

जे तुझ्या अंतरी तेच माझ्या मनी...
व्हायला लागली धडक बोलायची

खूण साधी पुरे शाहण्याला कळे
काय आहे गरज ठळक बोलायची

एक पाखरु फांदीवर...

एक पाखरु फांदीवर
फांदी हलते खाली वर

वेल लावली प्रेमाची
धोके फुलले वेलीवर

भांडण होते दिवसाशी
चिडतो आपण रात्रीवर

पृथ्वी नावाचे घरटे
आकाशाच्या फांदीवर

शाप किती बनले त्यांचे
दिलेत तू तर काही वर

त्यांचे बळ, त्यांची उर्जा
सरते भाषणबाजीवर

जगणे भिजले अश्रूंनी
टाकू कुठल्या दोरीवर

चल मिसळू मातीत पुन्हा
खूप थांबलो मातीवर